هه‌ڵپه‌ڕكێ

رقص یا پایکوبی که در کردستان (( هلپه رکی )) معروف است از کهن ترین رقصها و حرکات موزون و دسته جمعی است . این حرکات در سه بخش انجام شده است

1. آتشکده ها و عقاید ایرانی

۲. در صف آرایش و لشکر کشیهای جنگ

۳.در شادیها و کارهای کشاورزی

بخش اول :حرکاتی موزون با ریتمی ملایم همراه با خواندن آهنگهایی انجام می شده است .

مولودی های مخصوص و اشعاری در وصف طبیعت و پرستش ایزدان در این هه لپه رکی بکاررفته است  

 بخش دوم : حرکاتی موزون و زنجیری شکل با رقص تند همراه با حرکاتی

جهنده در پیشروی و حرکت لشکرها و برای جشنهای جنگی انجام می شده است این حرکات جنبه ورزشی داشته و برای اینکه نیروی جنگی خسته نشود به این صورت حرکات را از نقطه ای به نقطه    

دیگر آغاز می کردنند و بیشتر جنبه تقویت کننده روحیه سربازان را داشت .

بخش سوم : مربوط به جامعه مدنی و بخصوص دسته کشاورزان بود و هنگام کار کردن بر روی مزارع انجام می شد.در آن زمان نیروهای کاری دسته جمعی بود و برای سهولت کار به صورت

 ریتمیک و با حرکاتی موزون کار را انجام می دادند و برای هر کاری حرکات و مولودیهای  

 مخصوص داشتند :هنگام بذر پاشی - شخم زدن - یا درو -  خرمن کوبیدن و . . .

به مرور زمان این حرکات تبدیل به یک شاخه فرهنگی شدند که بیشتر آن در مناطق کرد نشین باقی مانده است . با ورود فرهنگهای دیگر به ایران و تآثیر آنها بر روی فرهنگ ایران باعث شد

این حرکات موزون و (هه لپه رکی)فقط در کردستان باقی بماند . کردها که از ملت بسیار کهن آریایی

 بودند و تحت هیچ شرایطی حاضر به تغییر فرهنگ خود نشدند و تا جایی هم فرهنگهای

دیگر را در قالب فرهنگ خودشان می پذیرفتند با وجود اینکه کردستان از لحاض تاریخی

 همیشه زیر دست و سکوب شده بود بازهم صاحب حضور خود شده است

 و فقط (هه لپه رکی) در کردستان ماندگار و انجام میشود